5 مهرماه، روز جهانی گردشگری: حرف حساب ملل متحد!

سازمان ملل متحد 8 هدف اصلی را به عنوان اهداف توسعه ی هزاره ی خود اعلام کرده است: ریشه کنی فقر و گرسنگی، آموزشهای مقدماتی فراگیر در سطح دنیا، ارتقای برابری جنسیتی و نیرومند ساختن زنان، کاهش مرگ و میر کودکان، بهبود سلامت مادران، مقابله با ایدز / اچ ای وی، مالاریا و دیگر بیماریها، پایداری محیط، تقویت همکاری جهانی برای توسعه
 

بخش های مختلف سازمان ملل متحد روزهایی از سال را به عناوین گوناگون از جمله حقوق بشر، بهداشت، صلح جهانی و... نامگذاری میکنند. سازمان جهانی گردشگری در سپتامبر سال 1979 در اسپانیا تصمیم گرفت تا روز 27 سپتامبر هر سال را بعنوان روز جهانی گردشگری نامگذاری کند. در واقع هدف اصلی این مهم، ایجاد یک آگاهی جمعی و بین المللی نسبت به اهمیت فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی گردشگری است. انتخاب این تاریخ نیز بصورت آگاهانه میان تغییر آب و هوایی نیم کره ی شمالی و جنوبی میباشد. حدوداً در این تاریخ فصل گردشگری تابستانی نیم کره ی شمالی پایان یافته و جای خود را به نیم کره ی جنوبی می دهد.

در جلسه ی سال 2003 این سازمان، محور مکانی این روز به اینگونه تعیین گردید: سال 2006 اروپا، 2007 جنوب آسیا، 2008 آمریکا و سال 2009 قاره ی آفریقا. امسال سی امین سالگرد روز جهانی گردشگری در سراسر جهان و با مرکزیت غنا برگزار خواهد شد. شعار امسال حول محور پاسداشت تنوع فرهنگ ها برگزار خواهد شد.

هدف سازمان جهانی گردشگری از انتخاب چنین شعاری پاسداشت ثروت فرهنگی جهان و نقش با اهمیت گردشگری پایدار در احیای سنت های محلی است. سازمان جهانی گردشگری امیدوار است تا با انتخاب این شعار دو مشخصه مهم در صنعت گردشگری را مورد توجه قرار دهد: توسعه و وحدت. اما براستی تا چه میزان مقوله تنوع فرهنگی در کشور ما مورد توجه قرار می گیرد؟

چند سال پیش در جمعی بودم که آقای لاریجانی که در آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود، به نوعی پاسداشت فرهنگ های گوناگون را از ضروریات و اهداف اصلی جمهوری اسلامی، شاید از زاویه امنیت ملی می دانست. اتفاقاً همان سال باز هم در جمعی آقای رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، فدرالی نمودن اقتصاد کشور را ، شاید برای اولین بار به عنوان شعار انتخاباتی خود، مطرح نمود. چنین سخنانی آن هم از جانب مسئولان تاثیر گذار کشور امیدوار کننده است.

امروزه دانش بشر همچون یک گلوله غلتان به گونه ای در امتداد طولی تاریخ حجیم شده است که همین دو واژه بظاهر ساده که تقریباً تکراری شده اند، مدتها بحث و هزاران صفحه تحلیل و بررسی می طلبند. شاید بهتر باشد ما نیز با همین سادگی، از اهمیت توسعه، وحدت و فرهنگها سخن برانیم. بر هیچکس پوشیده نیست در کشوری چون ایران، که اقوام و فرهنگهای فراوانی در آن زندگی میکنند، هیچ چیز جز خود این اقوام قادر به ایجاد وحدت نمی باشند. اما مشوق ایجاد چنین وحدتی تنها داشتن مزیت توسعه اقتصادی، اجتماعی برای خود ایجاد کنندگان وحدت است. ایجاد وحدت از طریق گردشگری می تواند شامل دو اصل که هم مزیت و هم لازمه یکدیگرند، باشد.

اصل و مزیت اول تلاش برای حفظ فرهنگهای مختلف کشور از طریق سازماندهی سیستماتیک آنهاست. سازماندهی سیستماتیک به معنی  مورد توجه قرار دادن آن فرهنگ از لحاظ سیاسی و اجتماعی است. این امر موجب می گردد تا برای حفظ آن در درجه اول و ارتقاء و ترویج جهانی آن در درجه بعد کار علمی و عملی انجام شود. اصل و مزیت دوم بوجود آوردن امکان کسب نفع اقتصادی ناشی از فعالیت های گردشگری توسط خود آن فرهنگ است. پایه این اصل می تواند عمل به این موضوع باشد که جامعه میزبان اطمینان یابد تا دولت از محل بودجه عمومی به سرمایه گذاری در گردشگری آنها پرداخته، و سود حاصل نیز صرف رفاه و توسعه همان جامعه می شود.

به هر تقدیر، روشن است که سازمان جهانی گردشگری بسیار آگاهانه چنین شعاری را انتخاب نموده است و لازم است در سیاست گذاری های جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گیرند. هرچه باشد به نوعی این شعار را ملل متحد تنها از طریق تریبون سازمان ملل سر داده اند. خرد جمعی شاید گاه حرف حساب بزند، بد نیست به آن گوش دهیم.