در دهه اخیر میتوان گفت که با ظهور ژئوتوریسم فاصله بین اجتماعات محلی و گردشگران کاهش پیدا کرده و اجتماعات محلی بسیاری در مقصدهای گردشگری، خود را در حفاظت از فرهنگ و منابع طبیعی با تکیه بر آموزش مجهز کرده اند. این صنعت تلاش دارد به عنوان شکلی از گردشگری پایدار و با استفاده از منابع طبیعی موجود نظیر ژئوپارکها به بهبود فعالیت های اقتصادی و اجتماعی بپردازد. به علاوه، مشارکت اجتماعات بومی در بازار گردشگری منطقه باعث میشود که حس میهن پرستی و تعلق به سرزمین در افراد بومی بیدار شود و جوامع محلی در پی حفاظت از فرهنگ و منابع طبیعی خود برآیند. ژئوتوریسم همکاری اجتماعات محلی را در مدیریت، توسعه و پیاده سازی طرح های گردشگری در اولویت قرار میدهد. همچنین ژئوتوریسم راهی است برای معرفی بهتر جاذبه های طبیعی(زمین شناسی، جانوری، گیاهی و چشم اندازها) و فرهنگی منطقه میزبان به گردشگران از طریق برگزاری و سازماندهی ژئوتورهای تخصصی، در ضمن، ژئوتوریسم نه تنها بر مشارکت محلی در طرح های حفاظتی و گردشگری تاکید دارد، بلکه فرصتی است برای عمومی سازی علوم طبیعی و زمین شناسی از طریق سازماندهی برنامه های آموزشی در سطح دانشگاهها و مدارس.
یکی از اهداف راهبردی دیگر ژئوتوریسم، تشویق به انجام فعالیت های اقتصادی است. این صنعت با افزایش تعداد بازدیدکنندگان، نقش مهمی را در توسعه اقتصادی جوامع محلی ایفا میکنند، با روی آوردن گردشگران به سمت این صنعت و ژئوپارکها، سرمایه و پول نیز در همان جهت سرازیر میگردد. این صنعت در صدور برخی محصولات کشاورزی و صنایع دستی به مکان های دیگر نیز نقش دارد. ژئوتوریسم همچنین میبایست از رونق صنایع و تولیدات محلی پشتیبانی کند. به طور کلی اثرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ژئوتوریسم و ژئوپارک در جوامع محلی را میتوان در موارد زیر خلاصه نمود:
- کمک به افزایش درآمد به طور مستقیم از طریق اشتغال زایی
- درآمدزایی غیر مستقیم از صنایع وابسته به ژئوتوریسم(حمل و نقل، خدمات، صنایع دستی)
- کمک به توسعه منطقه ای
- اشتغال دانش آموختگان زمین شناسی، جغرافیا و...
- پویایی اجتماعی و ارتقاء ساختار اجتماعی
- تجدید حیات نواحی فقیر یا غیر صنعتی و بهبود کیفیت زندگی جوامع محلی
- احیای هنرها، سنتها و عادات کهن جوامع محلی
- بهبود زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه محلی
- آشنایی بازدیدکنندگان با سنت های معماری محلی
- افزایش آگاهی جوامع محلی در زمینه لزوم حفاظت از میراث زمین شناختی
- افزایش غرور جامعه میزبان و نهادینه کردن توسعه در فرهنگ محلی و جلوگیری از مهاجرت به شهرها
- ارتقاء پذیرش تفاوت های فرهنگی و تشویق به تبادلات فرهنگی
- افزایش مهارت های مردم محلی برای معرفی و تفسیر میراث زمین شناختی و ارزش های فرهنگی